مشهور بودن دعای صنمی قریش در کلام مرحوم کرکی

لعن مستحقان؛ عبادتی بزرگ در مسیر حق‌طلبی

بحث دوم: لعن به‌عنوان عبادت در موارد مستحق

لعن در جایگاه عبادت

اگر لعن نسبت به کسی که سزاوار آن است انجام شود، همانند درود فرستادن بر شایستگان، عبادت محسوب می‌شود. همچنان‌که درود برای مستحقان ثواب دارد، لعن نیز در محل صحیح خود و برای رضای خدا، موجب پاداش است.

دلایل قرآنی بر جواز لعن

خداوند متعال در آیات متعددی به لعن اشاره کرده و حتی امر به آن فرموده است. برخی از این آیات عبارت‌اند از:

1. لعن کافران:
   “فَلَعْنَةُ اللَّهِ عَلَى الْكَافِرِينَ“ (بقره/81)
   خشم و لعنت الهی بر کافران.
2. لعن همراه فرشتگان و مؤمنان:
   “أُوْلَئِكَ عَلَيْهِمْ لَعْنَةُ اللَّهِ وَالْمَلَائِكَةِ وَالنَّاسِ أَجْمَعِينَ“ (بقره/161)
   لعنت خدا، فرشتگان و مردم بر کافران است.
3. لعن بر ظالمان:
   “أَلَا لَعْنَةُ اللَّهِ عَلَى الظَّالِمِينَ“ (هود/18)
   لعنت خداوند بر ستمگران.
4. لعن در دنیا و آخرت:
   “لَعَنَهُمُ اللَّهُ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ“ (احزاب/57)
   خداوند آن‌ها را در دنیا و آخرت لعنت کرده است.
5. لعن به‌عنوان حجت در مباهله:
   در جریان مباهله، خداوند می‌فرماید:
   “ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَةَ اللَّهِ عَلَى الْكَاذِبِينَ“ (آل عمران/61)
   این آیه نشان‌دهنده استفاده از لعن به‌عنوان ابزار اثبات حق است.

لعن به‌عنوان امر الهی

در آیه “يَلْعَنُهُمُ اللَّهُ وَيَلْعَنُهُمُ اللَّاعِنُون“ (بقره/151)، لعنت خداوند همراه با لعنت‌کنندگان مطرح شده است. مفسران گفته‌اند که این تنها خبر نیست، بلکه دستوری از جانب خداوند به فرشتگان و لعنت‌کنندگان برای لعن این افراد است.

جایگاه برجسته لعن در دین

تکرار لعن در قرآن، نشان‌دهنده ارزش والای آن در دین است. این عمل، عبادتی بزرگ محسوب می‌شود و حتی در مباهله به‌عنوان ابزاری برای اثبات حقانیت نبی اکرم (ص) استفاده شد.

نتیجه: لعن، چنانچه در موارد مستحق و برای رضای خدا انجام شود، عبادتی است که در آموزه‌های اسلامی تأیید و توصیه شده و بخشی از شعائر دین به‌شمار می‌رود.

لعن در قرآن و روایات اسلامی

1. لعن در آیه بقره 151
آیه «يَلْعَنُهُم اهللُ وَيَلْعَنُهُمُ اللّاعِنون» (بقره/151) نشان‌دهنده خبر دادن از سوی خدا نیست. بلکه این آیه به دستور خداوند به فرشتگان و تمامی کسانی که لعن می‌کنند، مربوط می‌شود. خداوند به آن‌ها امر می‌کند که این گروه خاص را لعنت کنند.

2. توضیح آیه بقره 288 درباره زنان مطلقه
آیه «وَالْمُطَلَّقاتُ يَتَرَبَّصْنَ بِاَنْفُسِهِنَّ ثَالثَةَ قُرُوءٍ» (بقره/288) به این معنا است که زنان مطلقه باید تا سه دوره پاکی از شوهر کردن خودداری کنند. این آیه نیز خبری از سوی خدا نیست، بلکه به زنان مطلقه فرمان می‌دهد که باید به این مدت انتظار بپردازند.

3. لعن به عنوان عبادتی ارزشمند
لعن در قرآن و در نگاه اسلامی یکی از بهترین عبادات است. در آیه مباهله با مسیحیان نجران، خداوند دستور می‌دهد که لعنت خدا بر دروغگویان باشد: «ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اهللِ عَلي الْكاذِبين» (آل عمران/61). از این جهت، مسیحیان مجبور به صلح و پرداخت جزیه شدند و نتواستند سخنانشان را رد کنند.

4. اثرات لِعان میان زن و شوهر
در صورتی که زن و شوهر به لِعان (لعنت کردن یکدیگر) پردازند، این امر موجب ساقط شدن حد از آن‌ها و نفی نسبت فرزند به آنان می‌شود. اگر زن بدون شاهد از لِعان سرپیچی کند، ممکن است حد بر او اعمال شود.

5. لعن در سخنان پیامبر اسلام (ص)
پیامبر اسلام (ص) در برخی موارد از لعن استفاده کرده‌اند. زمانی که ابوسفیان هزار بیت شعر زشت علیه پیامبر گفته بود، پیامبر گفت: «خدا او را به هر حرفی هزار لعنت بفرستد». همچنین، در روایتی آمده که خداوند دروغگو را حتی اگر از روی شوخی باشد، لعن می‌کند.

تیتر: لعن در رفتار و گفتار اهل بیت (ع)

1. لعن از سوی امیرالمؤمنین (ع)
امیرالمؤمنین علی (ع) در قنوت نماز واجب خود، به لعن برخی از افراد مانند معاویه، عمرو بن عاص، ابوموسی اشعری و ابو الأعور سلمی می‌پرداخت. با اینکه حضرت علی (ع) از بردبارترین و باگذشت‌ترین افراد در مواجهه با گناهان بود، اما چون لعن را یکی از بهترین وسیله‌های تقرب به خدا می‌دانست، آن را در نماز واجب به کار می‌برد.

2. لعن از سوی عایشه و عثمان
در روایات اهل سنت آمده است که عایشه عثمان را لعن کرد و عثمان نیز عایشه را لعن نمود. همچنین، عایشه در حالی که از عثمان خشمگین بود، از مدینه بیرون رفت و به مکّه رفت.

3. لعن در نمازهای نافله امام علی (ع) و امام صادق (ع)
برخی از اصحاب امام علی (ع) روایت کرده‌اند که آن حضرت در برخی از نمازهای نافله خود، ابوبکر و عمر را لعن می‌کرد. امام صادق (ع) نیز بعد از نماز چهار نفر از جمله ابوبکر و عمر را لعن می‌کرد.

4. لعن در روایات اهل سنت
اگر کسی به دقت در روایات اهل سنت بنگرد، خواهد دید که امام علی (ع) و دیگر ائمه اطهار (ع) چگونه مخالفان خود را لعن می‌کردند. در کتاب‌هایی مانند “کافی” و دیگر منابع حدیثی و دعایی از ائمه (ع) نقل شده که افرادی را که سزاوار لعن بوده‌اند، نام برده و از لعن کردن آنان سخن گفته‌اند.

5. لعن به عنوان یک شعار دینی
این لعن کردن‌ها در حقیقت از شعبه‌های دین و جزء شعارهای آن است و در آن هیچ‌گونه شک و تردیدی وجود ندارد.

تیتر: معنای نهی از لعن در اسلام و تفاوت آن با لعن کردن افراد سزاوار

1. نهی از لعن زیاد و لعن غیر سزاوار
برخی از حاشیه‌نویسان به حدیثی از پیامبر (ص) اشاره می‌کنند که فرمود: «الْتَكُونُوا لَعَّانِينَ» (از زیاد لعن کردن بپرهیزید). این حدیث به معنای نهی از لعن کردن به صورت افراطی و بدون دلیل است. پیامبر (ص) خواستند که مسلمانان از لعن کردن افراد بی‌گناه و بی‌دلیل خودداری کنند. اگر منظور لعن کسانی که سزاوار لعن هستند می‌بود، باید پیامبر (ص) می‌فرمود: «الْتَكُونُوا عَانِّين»، که تفاوت معنایی زیادی با کلمه «لَعَّانِينَ» دارد.

2. نهی از لعن اهل شام توسط امیرالمؤمنین (ع)
اگرچه امیرالمؤمنین علی (ع) از لعن اهل شام نهی کردند، هدف ایشان از این نهی این بود که فتنه‌ای به‌وجود نیاید و از ایجاد تفرقه جلوگیری شود. همچنین، ایشان امید به اسلام آوردن و بازگشت اهل شام به جاده هدایت داشتند. این رفتار شبیه به رویکرد خداوند با فرعون است، که در آیه «فَقُولُوا لَهُ قَوْلًا لَيِّنًا لَّعَلَّهُ يَتَذَكَرُ أَوْ يَخْشَىٰ» (طه/۴) از حضرت موسی خواسته شد که با فرعون به نرم‌ترین و بهترین روش سخن بگویند، شاید او پند بگیرد.

3. لعن به عنوان یک ابزار تربیتی و اصلاحی
بنابراین، نهی از لعن در برخی مواقع به این معناست که لعن به‌طور مداوم و بی‌دلیل نباید انجام شود. بلکه در مواردی که فرد یا گروهی سزاوار لعن هستند، این عمل با هدف اصلاح و بیان حقیقت باید صورت گیرد، نه به‌عنوان یک عادت یا بی‌دلیل.

کتاب نفحات الاهوت گنجینه ای از معارف

نفحات الالهوت: گنجینه‌ای از معارف اسلامی

نفحات الالهوت کتابی ارزشمند در حوزه‌ی معارف اسلامی است که با استناد به قرآن، روایات و دیدگاه‌های علمای اسلام، به بررسی موضوعات اعتقادی، فقهی و اخلاقی می‌پردازد. این کتاب با نگاهی دقیق و جامع، به شبهات و پرسش‌های رایج پاسخ داده و به منبعی معتبر برای علاقه‌مندان تبدیل شده است.

---

لعن به عنوان عبادت: نفرین، راهی به سوی خدا؟

در بخشی از کتاب، موضوع لعن به عنوان عبادت بررسی شده است. نویسنده با استناد به آیات قرآن و روایات اهل بیت (ع)، بیان می‌کند که لعن در شرایط خاص و برای رضای خدا، می‌تواند عبادت محسوب شود. همان‌طور که درود فرستادن بر شایستگان ثواب دارد، لعن افراد سزاوار نیز پاداش الهی به همراه دارد.

---

آیات قرآن: لعن، دستور خداوند

نویسنده به آیاتی اشاره می‌کند که در آن‌ها خداوند به لعن کافران، ظالمان و گمراهان پرداخته است. مثلاً:

• “فَلَعْنَةُ اللَّهِ عَلَى الْكَافِرِينَ” (بقره/۸۹): لعنت خدا بر کافران!
• “أَلَا لَعْنَةُ اللَّهِ عَلَى الظَّالِمِينَ” (هود/۱۸): لعنت خدا بر ستمگران!

---

روایات اهل بیت (ع): لعن، وسیله‌ای برای تقرب

اهل بیت (ع) نیز در مواردی خاص، افراد سزاوار را لعن می‌کردند. مثلاً امام علی (ع) در قنوت نماز، معاویه و عمرو بن عاص را لعن می‌کرد. این نشان می‌دهد که لعن در شرایط خاص، می‌تواند بخشی از عبادات باشد.

---

نکته مهم: لعن باید در جای خود باشد

نویسنده تأکید می‌کند که لعن باید با دقت و در موارد مستحق انجام شود. از لعن بی‌دلیل یا افراد بی‌گناه باید پرهیز کرد.

---

نظر شما چیست؟

آیا با این دیدگاه موافقید؟ به نظر شما لعن در چه شرایطی جایز است؟ نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید و در این بحث شرکت کنید.

---

منتظر نظرات و کامنت‌های شما هستیم!