سوره حمد؛ بنیان ایمانعظمت:

سوره مبارکه حمد از باعظمتترین سورههای قرآن کریم است. تلاوت آن در هر نماز واجب است.
هیچ نمازی بدون قرائت این سوره صحیح نخواهد بود.

آیه نخست: بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ در این آیه، الله معرفی شده است؛ با دو صفت: رحمان و رحیم که هر دو از ریشهی «رحم» گرفته شدهاند. بیانگر نهایت مهربانی خداوند نسبت به همه مخلوقاتاند.

آیه دوم: الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ تمام ستایشها و حمدهای موجود در عالم، ویژهی خداوندی است که پروردگار جهانیان است.

آیه سوم نیز بر رحمت تأکید دارد: همان پروردگار جهانیان، دائماً مهربان است. رحمت او همیشگی، و هرگز دچار نقصان یا انقطاع نمیشود.

این آیات، آیات قرآن کریماند که بر پیامبر رحمت نازل شدهاند. کسی که این آیات را تلاوت میکند، میبایست به اصول زیر ایمان داشته باشد:

یکتاپرستی (توحید)

وحی الهی

نبوت پیامبر اسلام

آیه چهارم: مَالِكِ يَوْمِ الدِّينِ خداوند، مالک روز جزا و قیامت است.

او مالک همه چیز است، اما در این آیه، مالکیت روز قیامت بهطور خاص ذکر شده است.

دلیل این تأکید چیست؟ زیرا در قیامت، تنها ارادهی خداوند حاکم است. نه ظلمی در کار خواهد بود، و نه کسی قدرت ستم خواهد داشت. برخلاف دنیا، که خداوند در آن به حکمت و مصلحت، به برخی افراد فرصت و اختیار داده است، در قیامت، هیچکس قادر به سرکشی نخواهد بود.

قیامت، روز تحقق عدالت الهی است. حق هر صاحبحقی به او بازگردانده خواهد شد. نه ظلمی رخ خواهد داد، و نه مجالی برای ظلم باقی خواهد ماند.

اگر در قیامت نیز ظلمی رخ دهد، چه تفاوتی با دنیا خواهد داشت؟ آیا اساساً وجود دنیا و قیامت توجیهپذیر خواهد بود؟

نتیجه: این آیه، هم دلالت بر اعتقاد به معاد دارد، و هم تأکید بر عدالت کامل الهی در روز قیامت.