نباالعظیم محفلی برای پژوهش های شیعه
مقالات مرتبط
چه کسی بر بدن حضرت معصومه (س) نماز خواند؟/ مضجع شریفی که گناهان زائرش پاک می‌شود
در هنگام دفن آن بانوی مکرمه مردم قم با یکدیگر اختلاف کردند که چه کسی سزاوار است تا بدن مطهر فاطمه را درون قبر گذارد.
گروه فرهنگی «خبرگزاری دانشجو»- عبدالعلی مهدی؛ عده ای از اهل ری بر امام صادق علیه السلام وارد شدند و عرضه داشتند ما اهل ری هستیم امام فرمود: «مرحبا بإخواننا من اهل قم» مرحبا به برادران ما از اهل قم، شیعیان تاکید کردند که از اهل ری هستند امام در جواب فرمود :« مرحبا بإخواننا من اهل قم» چند بار تاکید کردند که از اهل ری هستند باز هم امام همین جواب را تکرار کردند. سپس حضرت فرمود: «به درستی که برای خدا حرمی است و آن مکه است و برای رسول خدا حرمی است و آن مدینه است و برای امیر المومنین حرمی است و آن کوفه است و به درستیکه برای ما حرمی است و آن شهر قم است و در آینده دفن خواهد شد بانویی از خانواده ما که او را فاطمه نامیدند پس هرکس او را زیارت کند بهشت بر او واجب خواهد شد». راوی می‌گو ید این روایت قبل از ولادت حضرت موسی بن جعفر سلام الله علیهما پدر فاطمه معصومه از امام صادق علیه السلام بیان شد.
تقدس قم به علت وجود فاطمه معصومه
شهر قم از جهات مختلفی دارای اهمیت می باشد. توجه دادن امام صادق علیه السلام به شهر قم خود دلیلی برای این مدعا است. همان گونه که در این روایت شریفه گذشت یکی از جهات مهم شرافت شهر قم، حضور بانویی مکرمه از خاندان عصمت و طهارت به شهر قم می باشد.
ساکن بودن حضرت معصومه سلام الله علیها در شهر قم، موجب برکات معنوی عظیم برای این شهر است. آنچنان که در کلام نورانی امام صادق علیه السلام شهر قم با شهر مکه، مدینه و نجف قیاس شده است. همانگونه که برکات و نعمت های معنوی خداوند متعال در شهر مکه و مدینه نازل می شود، این برکات نیز بر شهر قم تنزل می یابد.
امام صادق علیه السلام به یمن وجود رسول مکرم اسلام در مدینه، آن شهر را حرم پیامبر خواندند. قم را به واسطه حضور یافتن بانویی مکرمه، حرم اهل بیت خطاب فرمودند. هر چند این مقام و شانی بزرگ را برای حضرت معصومه سلام الله علیها بیان می دارد، اما نباید این مقام را برای آن بانو گرامی بعید شمرد؛ چرا که نظیر این را درباره دیگر فرزندان اهل بیت می توان یافت. مثل حضرت عبد العظیم حسنی که امام هادی علیه السلام درباره ایشان فرموده اند: «زیارت ایشان ثواب زیارت امام حسین علیه السلام را دارد».
ارزش و عظمت حضرت معصومه علیها السلام به حدی است که کویر قم را تبدیل به وادی مقدس نموده است و زیارت ایشان باعث بهشتی شدن زائران آن بانوی مکرمه می شود.
معنای واجب شدن بهشت چیست؟
بیان حضرت امام صادق علیه السلام درباره زیارت آن حضرت بسیار حائز اهمیت می باشد. ایشان در ادامه این حدیث می‌فرماید که بر زائر حضرت فاطمه معصومه بهشت واجب می شود . این مضمون از ائمه معصومین دیگر نیز به گونه های دیگری نقل شده است. امام رضا علیه السلام در باره ایشان می فرماید: «من زارها عارفا بحقها فله الجنه» هرکس که او را در حالی که عارف به حق اوست زیارت کند بهشت برای او است.
خداوند متعال خالق عالم هستی است. اوست که همه مخلوقات را ایجاد نموده است. هیچ بشری و هیچ قانونی نمی تواند «وجوبی » را برای خداوند لازم نماید. خداوند محکوم به هیچ قانونی نیست که چیزی بر خداوند واجب باشد، اما در این روایت می فرماید هر کسی که حضرت معصومه را زیارت نماید بهشت بر او واجب می شود. آیا بر خداوند واجب می شود که زائر حضرت معصومه را به بهشت ببرد؟
چگونه است بر خداوند که مالک مطلق روز قیامت است؛ واجب باشد که زائر حضرت معصومه سلام الله علیها را داخل در بهشت بنماید؟ آری ! هیچ کس نمی تواند چیزی را بر خداوند متعال واجب بنماید الا اینکه خداوند، رحمت را بر خویشتن واجب ساخته است و فرموده است «کتب علی نفسه الرحمه»؛ او خدایی است که بر خود رحمت را واجب ساخته است .
از این رو آن چه که بر خداوند به اراده حضرت حق واجب گشته است رحمت است و غیر از رحمت چیز دیگری برخداوند واجب نیست، لذا اگر امام صادق علیه السلام خبر می‌دهد بر زائر حضرت فاطمه معصومه بهشت واجب می‌شود؛ یعنی اینکه مضجع شریف و نورانی آن بانوی مکرمه محل نزول رحمت الهی است و کسی که زائر ایشان است مستحق این است که شامل رحمت الهی شود؛ لذا قم بارگاه ملکوتی آن کریمه اهل بیت محل رحمت پروردگار می باشد و آن بانوی مکرمه و پدران طاهرینش مظاهر رحمت الهی بر روی زمین هستند.
خداوند متعال یکی از خوان های رحمت خویش را در مکه قرار داده است دیگری را در مدینه و نجف و در قم نیز که درباره آن فرمودند «حرم ما اهل بیت» دریای رحمت الهی جریان دارد. هر کس در این دنیا خویش را به قم رسانید و توانست افتخار زیارت حضرت معصومه سلام الله علیها را بیابد خویشتن را وارد دریای رحمت الهی نموده است و این رحمت الهی بهشت را بر او واجب می نماید.
پاک شدن زائر حضرت معصومه از گناهان
ناممکن است که انسانی با بار سنگین گناهان و تمرد و عصیان پروردگار خویش وارد بهشت شود؛ چرا که بهشت منزل گاه پاکان است. اگر گناه کاری هم وارد بهشت می شود لاجرم باید قبل از ورود به آن جایگاه قدسی که مسکن و منزل انبیاء و اصفیای الهی است پاک شود . بر خی در قیامت به شفاعت اهل بیت پاک می شوند و برخی با عذاب ها و سختی های سکرات موت و روز حشر گناهان ایشان ریخته می شود؛ اما زائر کریمه اهل بیت فاطمه معصومه سلام الله علیها با زیارت آن بانوی مجلله بهشت بر او واجب می شود و چگونه ممکن است بهشت بر کسی واجب باشد و او گناه کار باشد؟ از این رو باید گفت که زائر فاطمه معصومه سلام الله علیها به برکت زیارت آن بانوی بهشتی از گناهان پاک و پاکیزه خواهد شد و آنگاه است که بهشت بر او واجب می شود.
ارث بردن حضرت معصومه از حضرت زهرا سلام الله علیها
مقام و منزلت رفیع فاطمه معصومه سلام الله علیها ارثی است که ایشان از مادر خویش فاطمه زهرا سلام الله علیها برده است، همان گونه که امام صادق علیه السلام در باره مادر حضرت معصومه سلام الله علیها و مادر خویش حضرت صدیقه شهیده فرمودندکه فاطمه را از آن جهت فاطمه نامیدند؛ چرا که شیعیانش از آنش جهنم دور خواهند بود، درباره حضرت معصومه نیز فرمودند :«من زارها وجب له الجنه» هر کس که او را زیارت کند بهشت بر او واجب می شود.
آری! آن بانوی مکرمه همان طور که در فضل و فضلیت ،شرف و کرامت ، پاکی و عصمت ارث از مادر خویش حضرت صدیقه شهیده سلام الله علیها برده است در شجاعت و فریاد زدن مظلومیت مظلومی که در سقیفه به فراموشی سپرده شد نیز از مادر خویش ارث برده است.
حضرت صدیقه شهیده در زمانی که ظلمت مدینه را فرا گرفته و مردم به قهقری رفته و دست هارون زمان را بستند جان خویش و فرزند شش ماهه خود را فدای دفاع از غدیر نمود. غدیری که پیامش اتمام بت پرستی بود و هر آن کس که بدون عهد و پیمان غدیر دنیا را ترک می‌کرد به مرگ جاهلیت و نفاق این دنیا را وداع می کرد.
فریاد او پایه های بت تراشان سقیفه تبار را به لرزه در آورد و مکر ایشان را برای کسانی که دنبال حق و حقیقت بودند بر ملا ساخت و فرمود: « أنسیتم قول رسول الله یوم غدیر خم: من کنت مولاه فعلی مولاه، وقوله صلى الله علیه وآله وسلم: أنت منی بمنزله هارون من موسى» آیا فراموش کرده‌اید سخن پیامبر را در غدیر خم که فرمود هر آن کس را که من مولای او هستم علی نیز مولای اوست ؟ آیا فراموش کرده اید که پیامبر به علی علیه السلام فرمود: «تو به من مانند هارون به موسی هستی»؟
سال ها بعد این فاطمه معصومه سلام الله علیها بود که در فضای خفقان عباسیان و حکومت سفاک هارون و مامون فریاد مظلومانه مادر شهید خویش را فریاد زد و احتجاج فاطمه زهرا سلام الله علیها را برای مردمان زمان خویش حکایت نمود.
هارون علاوه بر به شهادت رساندن حضرت موسی بن جعفر علیهما السلام بسیاری از شیعیان و محبین اهل بیت و ساداتی که منتسب به این خاندان بودند را فقط به جرم اینکه جد ایشان امیرالمومنین علی علیه السلام است را به شهادت رساند و مامون نیز دست کمی از هارون نداشت الا اینکه تزویر مامون و جنایات او زیرکانه تر از هارون بود.
نقل روایت حضرت معصومه در کتب عامه
این روایت را فواطم بنی هاشم یکی پس از دیگری نقل نمودند هم راوی این روایت فاطمه نام دارد هم مروی عنه این روایت فاطمه نام دارد فاطمه دختر موسی بن جعفر از فاطمه دختر امام صادق و او از فاطمه دختر امام باقر، او از فاطمه دختر امام سجاد و او از فاطمه دختر امام حسین او نیز از ام کلثوم از فاطمه زهرا، صدیقه شهیده سلام الله علیها این روایت را نقل نموده اند. سند منحصر به فرد این روایت باعث شده است که برخی از محدثین اهل عامه نیز این روایت را نقل کنند و به این ترتیب این روایت حقانیت امیر المومنین علیعلیه السلام را به گوش همه مسلمانان برساند.
هفده روز در قم
ایشان که برای دیدار برادر خویش حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام به سمت طوس بار سفر را بستند در میان راه مورد هجوم دژخیمان مامون قرار گرفتند و از ادامه سفر باز ماندند و ایشان مسیر حرکت خویش را به سمت قم تغییر دادند.
حضرت معصومه مدت ۱۷ روز در قم زندگی کرد و پس از این مدت کوتاه دنیا را وداع گفت. بعد از تغسیل و تکفین ایشان و نماز توسط موسی بن خزرج؛ بدن مطهر حضرت معصومه را در محلی به نام بابلان که از املاک موسی بن خزرج بود دفن کردند و بر سر تربت او از بوریا سایه بانی ساختند. تا زمانی که زینب دختر محمد بن علی الرضا علیهم السلام قبه ای بر مزار آن بانوی مکرمه ساخت.
در هنگام دفن آن بانوی مکرمه مردم قم با یکدیگر اختلاف کردند که چه کسی سزاوار است تا بدن مطهر فاطمه را درون قبر گذارد. همه اتفاق کردند بر اینکه خادمی به غایت پیر که قادر نام داشت را احضار کنند تا او این کار را انجام دهد از این رو به دنبال او فرستادند؛ در این میان از سمت بیایان دو سوارکه صورت خویش را بسته بودند به سمت مردم آمدند وقتی نزدیک پیکر فاطمه معصومه شدند از اسب پیاده شدند بر او نماز خواندند و بدن فاطمه را دفن کردند، از گور بیرون آمدند و سوار بر اسب رفتند. کسی نفهمید که آن دو سوار کیستند.
