نباالعظیم محفلی برای پژوهش های شیعه
مقالات مرتبط
گروه دین و اندیشه «خبرگزاری دانشجو»- حامد صارم؛ لطف بی کران خداوند شامل همه انسان‌ها می‌شود. الطاف خداوند به انسان‌ها قابل شمارش نیست. از جمله نعمت‌های بزرگ خداوند؛ قرار دادن اولیایی است که به واسطه ایشان انسان‌های گناه کار به خداوند تقرب پیدا می‌کنند.
خداوند متعال چهارده معصوم را در این امت باب «حطه» قرار داده است. «حطه» دری بود که بنی اسرائیل در آن وارد می‌شدند و به خاطر دخول در این باب همه گناهان ایشان بخشیده می‌شد و در این امت قصد و آهنگ کردن به سمت اهل بیت باعث بخشش و مغفرت گناهان می‌شود.
برکات اهل بیت علیهم السلام هیچ گاه از زمین منقطع نشده است. از آنجا که حیات و مرگ برای اهل بیت تفاوتی نمی‌کند؛ رفتن به سمت قبور ایشان نیز همان برکات رفتن به سمت اهل بیت را دارا است. بقاع شریفه اهل بیت انواری است که زمینیان را به آسمان متصل می‌کند. موالات ایشان و زیارت این قبور عهدی است که بر گردن تمام شیعیان است و کسی که به زیارت این قبور می‌رود به زیارت خداوند رفته است.
عبد العظیم الحسنی شعاع نور کربلا
لطف حضرت حق بی کران است. از لطف خداوند است که شعاع نور اهل بیت در همه جا ساطع است. یکی از شعاع‌های این انوار مقدس وجود مقبره‌های امام زادگان بزرگوار است. هر امام زاده‌ای شعاعی از نور معصومین علیهم السلام است. که زیارت ایشان از برکاتی برخوردار است. در روایات برای برخی از امام زاده‌ها ثوابی ویژه قرار داده شده است.
در باره زیارت حضرت فاطمه معصومه در قم، فرموده‌اند «هرکس او را زیارت کند بهشت بر او واجب می شود» درباره حضرت عبد العظیم حسنی نیز فرموده‌اند که «زیارت قبر ایشان در شهر ری، ثواب زیارت اباعبد الله الحسین علیه السلام را دارد». حضرت عبد العظیم جزء چهارد ه معصوم نمی‌باشد. ولی وجود او شعاعی از نور کربلا است. حرم عبد العظیم الحسنی نعمتی بزرگ از جانب پروردگار بر ساکنان ری و اطراف و اکناف شهرری است. شهر ری به واسطه حرم این بزرگوار متصل به کربلا شده است و شعاع نور کربلا از این مضجع شریف صادر می‌شود.
مقام و منزلت عبد العظیم الحسنی
این وصف معصوم از حضرت عبد العظیم حسنی علاوه بر اینکه عظمت این بارگاه شریف را به شیعیان می‌شناساند، ترغیب و تشویق شیعیان بر زیارت آن بارگاه نورانی نیز می‌باشد. گویی ائمه اطهار بسیار دوست داشتند که شیعیانشان به زیارت این بزرگوار بروند و از او کسب فیض بنمایند. از این جهت ثواب زیارت او را برای شیعیان ثواب زیارت کربلا قرار دادند تا اینکه رغبت در زیارت آن بزرگوار در قلوب شیعیانی که همیشه آرزوی زیارت سیدالشهدا را دارند بیشتر و بیشتر شود.
بی شک ائمه اطهار که خلیفه خداوند هستند و افعال و اقوال ایشان، الهی و سراسر حکمت است؛ به علت مقام و منزلتی که این بارگاه شریف و حضرت عبد العظیم الحسنی دارد ثواب زیارت او را ثواب سید الشهدا قرار داده‌اند. هرچند در روایت علت این امر مشخص نشده است، اما بی شک این مماثلت در ثواب زیارت؛ مقام والای حضرت عبد العظیم را حکایت می‌کند. بی شک عبدالعظیم الحسنی برای امام زمانش سربازی فداکار و ایثار گر بود همان گونه که شهدای کربلا برای امام زمانشان یارانی با وفا و از خود گذشته بودند.
تو حقیقتا دوست دار ما هستی
همان گونه که سید الشهدا در کربلا از اصحاب خود تمجید نمود؛ امام هادی علیه السلام نیز از این یار باوفای خویش ستایش نمود و خطاب به آن بزرگوار فرمود: «انت ولینا حقا» و مدالی پر افتخار بر گردن او انداخت و او را دوست واقعی خویش شمرد. مدالی که پرافتخار تر از آن در عالم هستی وجود نخواهد داشت.
آنگاه که امامی به شیعه خویش بفرماید «تو واقعا دوست دار ما هستی» یعنی آن شیعه به هدف خویش از خلقتش رسیده است. یعنی او توانسته است در تمام امتحانات الهی سر بلند بیرون بیاید. این عبارت امام هادی علیه السلام یعنی اینکه؛ قلب حضرت عبد العظیم ا لحسنی مالامال از محبت و علاقه به اهل بیت عصمت و طهارت بوده است و بالاتر اینکه اعضا و جوراح او نیز با قلبش هماهنک بوده است. چه بسیار کسانی که ادعای دوستی اهل بیت را نموده‌اند، اما در مواقع حساس فقط قلب ایشان با اهل بیت همراه بوده است و اعمال ایشان مخالف امر امام زمانشان بوده است.
چه بسیار بوده‌اند کسانی که دوستی اهل بیت را ادعا کرده‌اند. اما این مهر ذلت بر پیشانی ایشان تا قیام قیامت و ابد الدهر خورده است که: «قلوبهم معک و سیوفهم علیک»؛ قلب‌هایشان با امام است و شمشیرهایشان بر علیه امام. این دو دسته از کسانی هستند که در طول تاریخ ادعای محبت اهل بیت را داشته‌اند. گروه اندکی از ایشان توانسته‌اند این افتخار بزرگ را نصیب خویش بگرداند که امام زمانشان به ایشان بگوید «انت ولینا حقا».
حال امروز این ما هستیم و ادعای محبت ما نسبت به امام زمان خویش. چه نیکوست که هر از چند گاهی که در شهر ری به امید ثواب زیارت سید الشهدا، زائر حرم عبد العظیم می‌شویم؛ زائر کسی که این مدال افتخار را کسب کرده است آهسته از خود بپرسیم که آیا ما هم از طرف امام زمان خویش این مدال را دریافت خواهیم کرد؟
عبد العظیم بن عبد الله الحسنی
مرحوم نجاشی این فهرست نگار شهیر شیعه که با کوششی بسیار فهرستی از مولفین و صاحبان کتاب در مذهب شیعه را جمع آوری کرده است، هرکسی که تا قبل از او با تالیفاتش در فرهنگ شیعه تاثیر گذار بوده است را فهرست کرده است. ضمن معرفی کتاب خطب امیر المومنین که توسط عبدالعظیم حسنی تالیف شده است در مدخل ۶۵۳ او را این گونه ترجمه می‌کند «عبد العظیم بن عبد الله بن علی بن الحسن بن زید بن الحسن بن علی بن ابی طالب علیهم السلام ابو القاسم. او در حالی که از دست سلطان زمان خویش فرار کرده بود به شهر ری وارد شد. در سرداب خانه یکی از رجال شیعه زندگی می‌کرد؛ در آن سرداب در حالی که مخفیانه زندگی می‌کرد به عبادت کردن مشغول شد. روزها را روزه می‌گرفت و شب‌ها را به قیام و تهجد می‌پرداخت. مخفیانه خارج می‌شد و قبری را که اکنون مقابل قبر شریف خود اوست زیارت می‌کرد. گفته می‌شد آن قبری از فرزندان موسی بن جغفر علیهما السلام است. پیوسته در آن سرداب عبادت می‌کرد تا اینکه خبر بودن او درآ ن سرداب به شیعیان یکی پس از دیگری رسید تا اینکه اکثر ایشان او را شناختند.»
عنایت پیامبر اکرم به حضرت عبد العظیم
یکی از شیعیان رسول الله صلی الله علیه وآله را در خواب می‌بیند. پیامبر در خواب به آن شخص می‌گوید «مردی از فرزندان من از محله شیعیان حمل می‌شود و در این محل در نزدیکی درخت سیب دفن می‌شود در باغ عبد الجبار بن عبد الوهاب و در خواب پیامبر اشاره می‌کند به مکانی که او دفن می‌شود». آن مرد بعد از بیداری می‌رود برای خریدن آن درخت و آن مکان از مالک آن باغ؛ مالک از او می‌پرسد چرا این درخت و این مکان مشخص را می‌خواهی بخری؟ او در جواب خواب خود را شرح می‌دهد. صاحب درخت نیز خواب خود را که مانند خواب آن مرد بود بازگو می‌کند و به این ترتیب آن درخت و آن مکانی که رسول الله نشان داده بود و جمیع باغ برای آن مردی که قرار بود از دنیا برود وقف می‌شود تا اینکه حضرت عبد العظیم به مرضی مبتلا می‌شود و از دنیا می‌رود در هنگامی که لباس‌های او را برای غسل دادن می‌کندند جریده ای را یافتند که د رآن نسب او را نوشته بود: «أنا أبو القاسم عبد العظیم بن عبد الله بن علی بن الحسن بن زید بن الحسن بن علی بن أبی طالب علیهم السلام»
عبد العظیم حافظ فرهنگ شیعه
حضرت عبد العظیم از محدثین پر کار شیعه بود. او توسط خلفای جور عباسی همیشه تحت تعقیب بود. از او روایات بسیاری به جا مانده است. روایات او از تنوع بالایی برخوردار است و در علوم مختلف تفسیر، فقه، اخلاق، کلام، مهدویت و … می‌باشد. بی شک حیات شیعه گره خورده با روایات ائمه طاهرین است. هرگاه شیعه و یا جامعه شیعه از روایات دور شود؛ مانند دور شدن ماهی از آب است. و هر مقدار دوری از روایات بیشتر؛ مرگ فرهنگ شیعی مسلم تر است.
عبد العظیم حسنی از جمله کسانی است که با مجاهدت‌های بسیار احادیث زیادی را توانست حفظ کند تا امروز تراث حدیثی شیعه از غنا و تنوع بالایی برخوردار باشد. آنچه وظیفه عبد العظیم حسنی به عنوان یک محدث بود حفظ آثار صادقین علیهم السلام بود و ایشان و دیگر محدثین پر تلاش شیعه با ایثار و مجاهدت‌های علمی مجموعه ای سترگ از احادیث نورانی اهل بیت را با دقت بسیار بالایی، به ما رساندند، اما امروز وظیفه شیعیان است که نگذراند این احادیث مندرس شوند و کتاب‌های حدیثی در گوشه‌های کتابخانه‌ها نصیبشان فقط گرد و غبار باشد.
بی شک وظیفه هر شیعه ای خواندن احادیث و نشر این کلمات نورانی است؛ همیشه باید این روایت را به یاد داشته باشیم در کتاب کافی شریف: «کسی که حدیث ما را روایت می کند و به وسیله حدیث قلوب شیعیان را محکم می کند از هزار عابد افضل است».
احادیث اهل بیت فرهنگ ساز هستند
نمی‌توان ادعای فرهنگ شیعه کرد و از روایات شیعه دور ماند هیچگاه جامعه شیعی بر اساس تعالیم اهل بیت شکل نمی‌گیرد الا اینکه در تمام اقشار جامعه احادیث اهل بیت منتشر باشد. ساختن فرهنگ و پیروزی در مقابل تهاجمات فرهنگی و بیرون رفت از چالش‌های فرهنگی خیالی بیش نیست، الا اینکه جامعه سیراب از احادیث نورانی اهل بیت شود.
به راستی چگونه می‌توان امر به معروف کرد؟ در حالی که معروف که همان سنت پیامبر و سنت اهل بیت باشد در جامعه ما منزوی و ناشناخته است؟ چگونه می‌توان «مد و لباس‌هایی با مدل‌های مبتنی بر فرهنگ بیگانه را در جامعه نداشت در حالی که فرهنگ ما را روایات اهل بیت نمی‌سازد. رسانه‌های مختلفی فرهنگ جامعه را می‌سازند که دورترین‌ها نسبت به اهل بیت هستند. اگر این رسانه‌ها دشمن اهل بیت نباشند. هیچ گاه نمی‌توان در جامعه‌ای اسلامی حجاب را نهادینه کرد الا اینکه ابتدا آبشخور تفکر افراد جامعه کتاب‌های ناب و بدون التقاط شیعی باشد. کتاب‌های نابی که آراء شخصی و آراء غیر حدیثی در آن وراد نشده باشد و…
آری حرم عبد العظیم الحسنی شعاعی از حرم نورانی حضرت سید الشهدا است. اما ای کاش با تامل در روایات ائمه طاهرین؛ خویش را در معرض این نور قدسی و فیض الهی قرار دهیم. نوری که برای فرهنگ جامعه امروز ما به منزله آب حیات است و اگر خورشید بتابد و کسی در سایه بایستد و از فیض خورشید محروم بماند خورشید عالم تاب مقصرنخواهد بود .
